Ogrzewanie gazowe w ostatnich latach zyskuje na popularności, to zasługa bezobsługowej pracy kotłów gazowych, stabilnych cen gazu ziemnego oraz znikomej emisji zanieczyszczeń do atmosfery. Kotły gazowe to głównie urządzenia wiszące, dzięki niewielkim gabarytom zmieszczą się w małej kotłowni jak i w wydzielonym pomieszczeniu technicznym. Dlatego w pierwszej części poradnika inwestora podpowiadam – jakie wymagania musi spełniać kotłownia gazowa, czym są kominy koncentryczne, jak przyłączyć się do sieci gazowej, co znajdziemy w skrzynce gazowej oraz kiedy rozważyć ogrzewanie gazem płynnym?
Kotłownia gazowa – jakie wymagania musi spełniać?
Zgodnie z aktualnym stanem prawnym, nowo-projektowane kotłownie muszą spełniać wymagania zawarte w warunkach technicznych [1] oraz w normach branżowych [2]. Zgodnie z nimi, zakres wymagań uzależniony jest od mocy grzewczej urządzenia – dlatego kotłownie dzielone są na dwie grupy:
- kotłownie o mocy do 60 kW,
- kotłownie o mocy od 60 do 2000 kW.
W grupie kotłowni o łącznej mocy cieplnej do 60 kW wyróżnia się wymagania dla pomieszczeń z kotłami do 30 kW i od 30 do 60 kW. W budownictwie jednorodzinnym dominują urządzenia grzewcze o mocy 30 kW, zgodnie z wymogami – kotłownia o mocy do 30 kW może być umieszczona w piwnicy lub na dowolnej kondygnacji. Najlepiej, jeżeli będzie to wydzielone pomieszczenie w budynku, do którego wprowadzamy przyłącze gazowe (np. z zewnętrznej skrzynki gazowej). Wysokość pomieszczenia powinna być taka, aby zapewnić możliwość obsługi, ale nie mniejsza niż 2,2 m – w istniejących budynkach wymóg ten został obniżony do 1,9 m.
Ważne, aby był spełniony warunek minimalnej kubatury kotłowni, która nie powinna być mniejsza niż 6,5 m3 dla kotłów z zamkniętą komorą spalania (te są obecnie standardem rynkowym). W przepisach znajdziemy również odniesienie do wentylacji – kotłownia gazowa powinna mieć niezamykany otwór nawiewny o minimalnej pow. 200 cm2, umieszczony do 30 cm nam podłogą. Po stropem powinien się znaleźć niezamykany otwór wentylacji wywiewnej o minimalnej pow. 200 cm2 – wyprowadzony ponad dach. Jeśli z kotła gazowego zostanie wyprowadzony komin koncentryczny powietrzno-spalinowy, wentylację nawiewną kotłowni mogą spełnić otwory w drzwiach wejściowych do kotłowni (o pow. otworów 200 cm2).
W przypadku ogrzewania na gaz płynny – wymagania są niemal identyczne jak dla kotłowni na gaz ziemny, poza dwiema istotnymi różnicami. Pomieszczenie wraz w kotłem na gaz płynny musi znajdować się powyżej poziomu terenu (nie może być to piwnica lub suterena). Wynika to z fakt, że gaz płynny jest cięższy od powietrza – w przypadku wycieku będzie zbierał się przy podłodze, skąd powinien być usunięty. Dlatego pomieszczenie musi być wyposażone w niezamykany otwór wentylacji wywiewnej o pow. nie mniejszej niż 200 cm² – umieszczony tuż przy podłodze.
W kotłowni gazowej powinien się znaleźć detektor gazu – pod sufitem, powyżej górnej krawędzi okien lub drzwi, a także z dala od otworów wentylacyjnych. Jeśli będzie to kotłownia zasilania gazem płynnym, wówczas detektor gazu LPG powinien być zlokalizowany nie wyżej niż 30 cm nad podłogą. W kotłowni gazowej powinna się znaleźć również dodatkowa przestrzeń na zasobnik wody użytkowej, te z kolei mogą mieć średnicę od 0,6-0,8 m (zależnie od pojemności). Jeśli dysponujemy ograniczoną przestrzenią, rozwiązaniem są kotły z wbudowanym zasobnikiem ciepłej wody użytkowej. Zajmują niewielką ilość miejsca i potrafią pomieścić nawet do 200 litrów wody.
Rys. 1. Uproszczony schemat instalacji gazowej z czujnikiem pogodowym i podgrzewaczem wody użytkowej (1. Kocioł gazowy typu system z wbudowaną pompą i zaworem przełączającym np. Buderus Logamax plus GB062 2. Zawór bezpieczeństwa, 3. Zasilanie gazowe, 4. Zasilanie elektryczne, 5. Naczynie wzbiorcze, 6. Zawór odcinający, 7. Termostatyczny zawór grzejnikowy, 8. Pomieszczenie mieszkalne, 9. Czujnik temperatury zewnętrznej, 10. Automatyka sterująca, 11. Podgrzewacz wody użytkowej, 12. Czujnik temperatury c.w.u.)
Jaki komin do kotłowni gazowej?
Do odprowadzania spalin z kotłów gazowych wykorzystuje się kominy ze stali kwasoodpornej, te z kolei mogą być wykonane jako przewody koncentryczne lub jako samodzielny przewód spalinowy. Przewody koncentryczne powietrzno-spalinowe są standardowym rozwiązaniem w kotłach z zamkniętą komorą spalania. Składają się one z wewnętrznej rury spalinowej ze stali kwasoodpornej (np. Ø60 mm) i zewnętrznej rury osłonowej ze stali nierdzewnej lub aluminium (np. Ø100 mm) którą zasysane jest powietrze do komory spalania.
Taki komin mocuje się obejmami do szachtu kominowego i wyprowadza ponad dach – rura spalinowa o mniejszej średnicy wyprowadzana jest min. 0,5 m wyżej od zewnętrznej rury osłonowej. Dla kotłów gazowych o mocy do 21 kW zgodnie z obowiązującymi przepisami1 – wylot komina może zostać wyprowadzony przez ścianę zewnętrzną budynku jednorodzinnego (przy zachowaniu odległości min. 0,5 od okien). Gdy kocioł gazowy zostanie wyposażony w samodzielny przewód spalinowy – musimy zadbać o stały dopływ powietrza zewnętrznego do pomieszczenia, w którym jest zamontowany (wykonując otwór nawiewny tzw. „z”).
Średnicę komina koncentrycznego przyjmujemy zgodne z króćcami przyłączeniowymi kotła gazowego. Jeśli przekraczamy dopuszczalną wysokość komina, np. 9 m dla komina koncentrycznego Ø60/100 (takie informacje znajdziemy w karcie katalogowej urządzenia) – wówczas musimy zwiększyć jego średnicę o jedną dymensję np. Ø80/125 mm.
Rys. 2. Odprowadzenie spalin rurą koncentryczną w szachcie kominowym (przykład z instrukcji montażu kotła Buderus Logamax plus GB072)
Przyłącze gazowe – procedura formalna
Do sieci gazowej możemy się przyłączyć zarówno na etapie projektowanego budynku jak i istniejącego. Jeśli w naszej okolicy przebiega sieć gazowa, powinniśmy zwrócić się do rejonowego zakładu gazowego o wydanie warunków technicznych wykonania przyłącza gazowego.
Warunki wydawane są nieodpłatnie w ciągu 30 dni od złożenia wniosku. W trakcie wypełniania wniosku musimy podać – oprócz podstawowych danych, takie informacje jak: powierzchnia ogrzewanego obiektu, miejsce montażu kurka głównego, wymagana moc przyłączenia, planowany termin poboru gazu itd. Do warunków musimy również dołączyć mapę do celów projektowych, gdzie wskażemy zarządcy sieci proponowaną lokalizację skrzynki gazowej.
Jeśli sieć gazowa przebiega w bliskiej odległości od granicy działki np. w pasie drogowym – zakład gazowy ma obowiązek wykonania przyłącza gazowego i doprowadzenia go do skrzynki gazowej. Rozliczenie kosztów ww. przyłącza odbywa się ryczałtowo – płacimy ok. 25 proc. całkowitych kosztów inwestycji. Zakład gazowy przyjmuje na siebie całość prac wykonawczych, uzgodnienia i odbiory techniczne. W przypadku, gdy sieć gazowa przebiega w znacznej odległości od naszej działki i konieczna jest jej rozbudowa – zakład gazowy nie ma obowiązków ponoszenia kosztów rozbudowy, musi je ponieść inwestor. Możliwy jest drugi scenariusz, gdy zakład gazowniczy otrzyma co najmniej kilka wniosków z tego samego terenu, może zdecydować się na rozbudowę sieci gazowej, pokrycie części kosztów i rozłożenie pozostałych na większą liczbę odbiorców. W wyjątkowych przypadkach zakład gazowy może odmówić wykonania takiego przyłącza – np. z powodu dużego zagęszczenia innych elementów uzbrojenia terenów – konieczność zachowania od nich przepisowych odległości [3].
>Wniosek o określenie warunków przyłączania do sieci gazowej znajdziesz pod tym linkiem<
Jak wygląda przyłącz gazowy?
Gdy podpiszemy umowę przyłączeniową z zakładem gazowniczym, zobowiązuje się on do wykonania przyłącza gazowego od najbliższego odcinka sieci gazowej do kurka głównego w skrzynce gazowej – zlokalizowanej w linii ogrodzenia lub na elewacji budynku. My natomiast zobowiązujemy się do wykonania instalacji odbiorczej i rozpoczęcia poboru gazu w określonym terminie. Od sieci gazowej do kurka głównego gaz doprowadza się najczęściej rurami polietylenowymi giętkimi – w przypadku domów jednorodzinnych średnica przyłącza wynosi Ø32 mm.
Przyłącze układa się na głębokości ok. 1 m i łączy z siecią uliczną za mocą trójnika. Po zasypaniu rury warstwą piasku układa się żółtą folię ostrzegawczą i zasypuję ziemią. Zgodnie z przepisami, podejścia do skrzynki gazowej wykonuje się jako stalowe, za pomocą przejść PE/Stal. W skrzynce gazowej znajduje się reduktor ciśnienia (zmniejszający ciśnienie od średniego, panującego w sieci gazowej do niskiego). W tym miejscu kończy się przyłącze i zaczynia instalacja gazowa – która leży w gestii inwestora. Licznik gazowy montowany jest bezpłatnie przez gazownię po uprzednim wykonaniu instalacji gazowej.
Zdj. 1. Wnętrze skrzynki gazowej z węzłem redukcyjno-pomiarowym
Gaz płynny zamiast ziemnego?
Decydując się na ogrzewanie domu kotłem gazowym, musimy zadbać o dostęp do takiego nośnika paliwa. Możemy to zrobić poprzez wykonanie przyłącza gazowego lub przez wykonanie przydomowej instalacji zbiornikowej na gaz płynny. Pod względem eksploatacyjnym, lepiej wypada ogrzewanie domu gazem ziemnym. Jednak, gdy nie mamy możliwości wykonania przyłącza bądź koszt jego wykonania jest stosunkowo duży – warto wziąć pod uwagę wariant grzewczy z wykorzystaniem gazu płynnego (nazywany skrótowo LPG). Budowa instalacji zbiornikowej może być również brana pod uwagę w przypadkach, jeśli spodziewamy się przyłączenia do sieci w ciągu najbliższych lat (planowana rozbudowa sieci gazowej).
Większość kotłów standardowo przygotowana jest fabrycznie do zasilania gazem ziemnym. Zasilanie gazem LPG wymaga zastosowania kotła w wersji specjalnie przygotowanej do spalania gazu płynnego lub w przypadku niektórych kotłów np. Buderus Logamax plus GB192i wystarczające jest zastosowanie tzw. zestawu przezbrojeniowego i regulacja przez autoryzowany serwis.
Instalacja zbiornikowa na działce – wymogi
Decydując się na ogrzewanie domu gazem płynnym – musimy wykonać instalację zbiornikową w obrębie naszej działki. Taka instalacja składa się z jednego bądź kilku zbiorników magazynujących gaz płynny, wraz z armaturą, osprzętem i przyłączem gazowym. Do zaopatrzenia domu jednorodzinnego zwykle wystarcza zbiornik na gaz płynny o pojemności 2 700 litrów, który trzeba napełniać średnio dwa razy w roku – alternatywą są zbiorniki o pojemnościach 4 850 litrów i 6 700 litrów. W kwestii formalnych, instalacje zbiornikowe o poj. do 7 000 litrów wymagają jedynie zgłoszenia budowy w starostwie powiatowym (na formularzu pobranym w urzędzie lub z jego strony internetowej). Po odczekaniu przepisowych 30 dni od daty zgłoszenia – jeśli organ prawny nie wniesie sprzeciwu, możemy przystąpić do wykonania takiej instalacji zgodnie z projektem. Natomiast instalacje o większej pojemności wymagają uzyskania decyzji o pozwoleniu na budowę.
Zbiornik może być wykonany jako naziemny lub podziemny – to jaki wybrać, zależy od sposobu zagospodarowania działki. Jeżeli ograniczają nas dopuszczalne przepisowe1 odległości od budynku i granic wówczas lepiej iść w stronę wykonania zbiornika podziemnego. Zbiornik możemy wykupić na własność bądź wydzierżawić – druga opcja może być brana pod uwagę, gdy spodziewany się przyłączenia do sieci. Opłata za dzierżawę jest wliczana każdorazowo przy zamawianiu paliwa. Gdy kupimy własny zbiornik na gaz płynny, nie będziemy uzależnieni od jednego dostawcy i będziemy mogli zamawiać gaz po niższej cenie.
Rys. 3. Wymagane odległości od budynków stawiane zbiornikom naziemnym i podziemnym na gaz płynny
Powyższy artykuł powstał przy współpracy z marką Buderus – producentem kotłów, grzejników i energooszczędnych rozwiązań w branży grzewczej.
Powołania:
[1] Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie.
[2] PN-B-02431-1. Kotłownie wbudowane na paliwa gazowe o gęstości względnej mniejszej niż 1.
[3] Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 26 kwietnia 2013 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać sieci gazowe i ich usytuowanie
Zdjęcia: Buderus.pl, elektrometal.eu
Rysunki: zbiory autora
Mieszkając u dziadków w domku jednorodzinnym mieliśmy ogrzewanie gazowe. Niestety rachunki były zbyt wysokie i dlatego sprzedali dom. Były to lata 90-te.
Wpis ciekawy. Pokazał jak powinna wyglądać prawdziwa instalacja gazowa pod ogrzewanie domu.
Warto było tutaj zajrzeć tyle przydatnych porad i informacji. Pozwolę sobie rozejrzeć się dłużej i poczytać.
Witam.
Bardzo często spotykam się z informacją, że na posadowienie przydomowego zbiornika na LPG nie potrzeba pozwolenia na budowę. Oczywiście. Jest to prawdą. Jednakże decydując się na ogrzewanie gazowe trzeba wykonać jednocześnie projekt instalacji wewnętrznej, który z kolei wymaga uzyskania pozwolenia na budowę. W praktyce nie robi się dwóch projektów tylko jeden instalacji wewnętrznej i zewnętrznej. Wydanie pozwolenia na budowę trwa ok 4 tygodni plus dwa na uprawomocnienie.
Zastanawiam się z czego wynika fakt podkreśla, że sam zbiornik nie wymaga pozwolenia na budowę. Samym zbiornikiem domu nie ogrzejemy.
Witaj Elżbieto,
wykonanie instalacji zbiornikowej do poj. 7,0 m3 wymagana tzw. zgłoszenia w starostwie, natomiast na instalację o poj. powyżej 7,0 m3 musimy mieć pozwolenie na budowę.
Wynika to z przepisów prawa budowlanego, najczęściej instalacja wew. i zew. idzie jedną procedurą, tak jak Pani pisze – trybem uzyskania pozwolenia dla całej inwestycji budowlanej, pozdrawiam!