Pozwolenie wodnoprawne. Czym jest, jak je uzyskać?

Inwestorzy decydujący się na budowę domu na obszarze szczególnego zagrożenia powodzią lub decydujący się na odprowadzenie wody deszczowej do rowu, cieku lub potoku – muszą przed uzyskaniem decyzji o pozwolenie na budowę uzyskać pozwolenie wodnoprawne. Dlatego w poniższym wpisie przybliżam kwestię operatów wodnoprawnych oraz przepisów, z uwzględnieniem których takie operaty muszą zostać wykonane

Czym jest pozwolenie wodnoprawne?

Pozwolenie wodnoprawne jest decyzją administracyjną, bez uzyskania której inwestor nie ma możliwości odprowadzenia wody deszczowej do cieku wodnego, potoku, rowu melioracyjnego. Dotoczy to także wykonania studni chłonnej oraz skrzynek rozsączających wody deszczowe w gruncie etc. Zakres pozwolenia wodnoprawnego jest bardzo szeroki i może obejmować także możliwość budowy domu na terenach zalewowych, umocnienie brzegu potoku czy budowę kładki nad ciekiem wodnym.

Z mojego doświadczenia wiem, ze ubieganie się o takie pozwolenie zajmuje dość dużo czasu. Dlatego warto zawczasu dowiedzieć się, czy na potrzeby projektowanego budynku wchodzimy w zakres szczególnego korzystania z wód. Wówczas inwestor, architekt lub pełnomocnik inwestora powinien dowiedzieć się, jakiego rodzaju pozwolenie wodnoprawne musimy uzyskać oraz na jakich warunkach jest ono wydawane.

W pierwszej kolejności trzeba ubiegać się o pozwolenie wodnoprawne, a dopiero później o budowlane. Pozwolenie wodnoprawne wydawane jest przed pozwoleniem na budowę.

Kiedy wymagane jest pozwolenie wodnoprawne?

Zgodnie z art. 389 i 390 [1] pozwolenie wodnoprawne jest wymagane na:

• usługi wodne;
• szczególne korzystanie z wód;
• długotrwałe obniżenie poziomu zwierciadła wody podziemnej;
• rekultywację wód powierzchniowych lub wód podziemnych;
• wprowadzanie do wód powierzchniowych substancji hamujących rozwój glonów;
• wykonanie urządzeń wodnych;
• regulację wód, zabudowę potoków górskich oraz kształtowanie nowych koryt cieków naturalnych;
• zmianę ukształtowania terenu na gruntach przylegających do wód, mającą wpływ na warunki przepływu wód;
• prowadzenie przez wody powierzchniowe płynące w granicach linii brzegu oraz przez wały przeciwpowodziowe obiektów mostowych, rurociągów, przewodów w rurociągach osłonowych lub przepustów;
• prowadzenie przez śródlądowe drogi wodne oraz przez wały przeciwpowodziowe napowietrznych linii energetycznych i telekomunikacyjnych;
• lokalizowanie na obszarach szczególnego zagrożenia powodzią nowych przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko oraz nowych obiektów budowlanych (także domów jednorodzinnych!);
• gromadzenie na obszarach szczególnego zagrożenia powodzią ścieków, odchodów zwierzęcych środków chemicznych, a także innych materiałów, które mogą zanieczyścić wody, oraz prowadzenie na tych obszarach odzysku lub unieszkodliwiania odpadów, w tym ich składowania, jeżeli Wody Polskie wydały decyzję zwalniającą z zakazu podejmowania takich działań.

Co jest zwolnione z pozwolenia wodnoprawnego?

Zgodnie z art. 395 [1] pozwolenie wodnoprawne nie jest wymagane na:

• uprawianie żeglugi na śródlądowych drogach wodnych;
• holowanie oraz spław drewna;
• wycinanie roślin z wód lub brzegu w związku z utrzymywaniem wód, śródlądowych dróg wodnych oraz remontem urządzeń wodnych (np. pomostu);
• wykonanie pilnych prac zabezpieczających w okresie powodzi;
• wykonanie urządzeń wodnych do poboru wód podziemnych na potrzeby zwykłego korzystania z wód z ujęć o głębokości do 30 m (m.in. budowa studni);
• rybackie korzystanie ze śródlądowych wód powierzchniowych;
• pobór wód powierzchniowych lub wód podziemnych w ilości średniorocznie nieprzekraczającej 5 m³ na dobę oraz wprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi w ilości nieprzekraczającej łącznie 5 m³ na dobę, na potrzeby zwykłego korzystania z wód (w tym korzystania ze studni oraz studni czerpalnej i zrzutowej dla wodnej pompy ciepła);
• pobór i odprowadzanie wód w związku z wykonywaniem odwiertów lub otworów strzałowych przy użyciu płuczki wodnej na cele badań sejsmicznych;
• odbudowa, rozbudowa, przebudowa lub rozbiórka urządzeń pomiarowych służb państwowych;
• wyznaczanie szlaku turystycznego pieszego lub rowerowego oraz budowa, przebudowa lub remont drogi rowerowej, z wyjątkiem prowadzenia dróg rowerowych przez wody powierzchniowe;
• zatrzymywanie wody w rowach;
• hamowanie odpływu wody z obiektów drenarskich;
• przechwytywanie wód opadowych lub roztopowych za pomocą urządzeń melioracji wodnych;
• lokalizowanie, na okres do 180 dni, tymczasowych obiektów budowlanych na obszarach szczególnego zagrożenia powodzią

Jak przygotować wniosek o pozwolenie wodnoprawne?

Postępowanie w sprawie udzielenia pozwolenia wodnoprawnego wszczynane jest wyłącznie na wniosek. Nie ma możliwości, aby organ zrobił to z urzędu. Do każdego wniosku o pozwolenie wodnoprawne należy dołączyć:

• operat wodnoprawny z oznaczoną datą jego wykonania, sporządzony zgodnie z ustawą Prawo Wodne [1] wraz z częścią opisową i graficzną oraz wraz z opisem prowadzenia zamierzonej działalności niezawierającym określeń specjalistycznych;
• decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach, jeżeli jest wymagana;
• wypis i wyrys z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, a w razie jego braku – decyzję o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego albo decyzję o warunkach zabudowy, jeśli są wymagane;
• ocenę wodnoprawną, gdy jest wymagana;
• wypisy z rejestru gruntów lub uproszczone wypisy z rejestru gruntów dla nieruchomości usytuowanych w zasięgu oddziaływania zamierzonego korzystania z wód lub w zasięgu oddziaływania planowanych do wykonania urządzeń wodnych.

Jak wykonać operat wodnoprawny?

Operat wodnoprawny należy wykonać zgodnie z ustawą Prawo Wodne, a dokładniej z art. 409 przywołanego rozporządzenia. Jeśli składany operat dotyczy projektowanego urządzenia wodnego, jakim jest np. wylot kanalizacji deszczowej do cieku wodnego – wówczas musimy szczegółowo przedstawić ilość odprowadzanych wód deszczowych oraz parametry techniczne urządzenia wylotowego (materiał, średnica itd.).

Dodatkowo, należy wykazać w części obliczeniowej – czy Ilość odprowadzanych wód do cieku będzie czy nie będzie mieć wpływu na przekroczenie przepływu maksymalnego i parametry fizyczno-chemiczne wody (np. przy odwadniamy teren utwardzone z miejsc postojowych). W części graficznej projektant musi przedstawić dokładne wymiary wylotu, lokalizację na mapie sytuacyjno-wysokościowej, dokładne wymiary istniejącego przekrój cieku wodnego etc.

Do każdego operatu wodnoprawnego dołączamy opis projektowanego zamierzenia w języku nietechnicznym, gdzie opisujemy projektowane zamierzenie bez użycia specjalistycznych określeń (!).

Dodatkowo, każdy operat musi zostać sporządzony z uwzględnieniem ustaleń wynikających z warunków korzystania z wód. Te z koeli zostały uchwalone indywidulane przez Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej, przypisanego adekwatnie do rejonu wodnego, w którym, dotyczy sporządzany operat wodnoprawny.

Warto wspomnieć, że przepisy nie definiują uprawnień szczególnych uprawnień, jakie powinna mieć osoba wykonująca operat wodnoprawny. Nie oznacza to, że opracowanie operatu wodnoprawnego jest łatwe.

Na rynku funkcjonuje wiele firm specjalizujących się w sporządzaniu operatów. Taki podmiot powinien także umieć określić, jakie dokumenty należy dołączyć do wniosku o pozwolenie wodnoprawne

[1] – Ustawa z dnia 20 lipca 2017 r. Prawo wodne

Zdjęcie główne: stock.adobe.com