Budynki jednorodzinne zużywają aż 80 proc. energii przede wszystkim na ogrzanie domu. Ten wysoki wskaźnik zużycia energii spowodowany jest stratami ciepła uciekającymi przez ściany, okna, a nawet dach. Na szczęście dobrze zaplanowana izolacja ścian i dachu może zmniejszyć nawet o 40 proc. całkowite straty ciepła w budynku. Dzięki pewnym zabiegom – ociepleniu, uszczelnieniu, wymianie – można zminimalizować powstające straty – zmniejszając w ten sposób domowe rachunki za ogrzewanie.
Straty ciepła – czyli większe koszty ogrzewania
Jednym ze sposobów na zmniejszenie zapotrzebowania domu na energię cieplną na etapie projektowania domu, jest zwiększenie grubości izolacji i odpowiednie umiejscowienie okien – oczywiście do granicy którą stanowi opłacalność takiej inwestycji. Okna są najczęstszą przyczyną strat ciepła, ale w zimie mogą być źródłem pozyskiwania darmowej słonecznej energii cieplnej. Szczególnie te skierowane na południe, zyskują więcej energii niż tracą.
Warto nadmienić że najbardziej opłacalny jest dom w standardzie energooszczędnym, tzn. którego zapotrzebowanie na energię nie przekracza 70 kWh/(m2·rok). Aby osiągnąć taki wynik, wystarczy postawić ściany z pustaków Porotherm lub z materiałów o dobrych właściwościach termoizolacyjnych. Dodatkowym uzupełnieniem jest 15 cm styropianu lub wełny (20 cm ocieplenia to w zasadzie obecnie granica opłacalności). Budownictwo pasywne zakłada nawet 30 cm izolacji ścian. Od strony ekonomicznej dokładanie izolacji powyżej tej grubości staje się już mało opłacalne.
Gdy do typowego projektu dołożymy dodatkowo 8 cm izolacji cieplnej na ścianach, zapłacimy około 4,5 – 5 tys. zł więcej, bo przeciętny dom jednorodzinny ma średnio około 200 m2 ścian. To stanowi około 1-2 proc. całkowitego kosztu budowy domu. Taka dodatkowa izolacja zmniejszy straty ciepła przez przegrody średnio o 50 proc.
Jak uzyskać dotację na budowę domu energooszczędnego?
- Przeczytaj wpis: Dotacja na dom energooszczędny lub pasywny. Krok po kroku
Czas wymienić okna?
Najwięcej ciepła ucieka z domu przez źle dobrane, nieszczelne okna. ale nawet nowe okna nie są gwarantem dobrej izolacyjności – jeśli mają słabe parametry. Okna i drzwi to kolejna droga ucieczki ciepła z domu. W ten sposób tracimy sporo, bo aż 20-30 proc. ciepła. Powszechną praktyką jest wymiana okien na takie, które charakteryzuje niski współczynnik przenikalności cieplnej U [W/(m2·K)]. Określa on ilość ciepła, która w jednostce czasu przenika przez szybę zespoloną o powierzchni 1m2 przy różnicy temperatury po obu stronach szyby równej 1ºK. Reasumując, im niższy współczynnik przenikania ciepła, tym lepiej. Warto zwrócić uwagę, by parametr ten był wyliczony dla całego okna, a nie np. tylko szyby.
Dla okien możemy wyróżnić trzy wartości U, są to:
- Uw (w = okno) – łączna wartość przenikania ciepła przez całe okno,
- Ug (g = szyby) – wartość przenikania ciepła przez szybę,
- Uf (f = rama) – wartość przenikania ciepła przez ramę okna.
W domach energooszczędnych współczynnik przenikalności cieplnej całego okna powinien mieć wartość nie większą niż Uw = 1,3 W/(m2·K), dla domów pasywnych jego wartość nie powinna być wyższa niż 0,8 W/(m2·K). Jakość szyb jest jedną z najważniejszych cech, na którą trzeba zwrócić uwagę przy kupowaniu okien. To od niej zależy termoizolacyjność całego okna.
Typowe wartości Ug dla szyb izolowanych wynoszą:
- 2-szybowe szkło izolacyjne wypełnione argonem 24 mm: 1,1 W/(m2·K),
- 3-szybowe szkło izolacyjne wypełnione argonem 36 mm: 0,7 W/(m2·K).
- 3-szybowe szkło izolacyjne wypełnione argonem 44 mm: 0,6 W/(m2·K),
- 3-szybowe szkło izolacyjne wypełnione kryptonem 36 mm: 0,5 W/(m2·K).
Warto pamiętać, żeby okna były montowane przez fachową ekipę. Byłem świadkiem sytuacji, gdzie okna były montowane przez ludzi, którym doskwierał brak profesjonalizmu. To ważne, ponieważ nieprawidłowo zamontowane okna mogą przyczynić się do tego, że nawet najwyższe parametry okna nie zostaną zachowane. Ważne jest również to, jak okna są rozmieszczone w domu. Jeśli mamy na to wpływ, warto pomyśleć o tym, by okna znalazły się przede wszystkim od południa. Od wschodu i zachodu zyski ciepła uzyskiwane dzięki nasłonecznieniu nie są duże.
Zdj. 1. Badania termowizyjne służą głównie do jakościowej oceny przegród budowlanych
Sprawna izolacja ścian i dachu
Kolejne 25-35 proc. ciepa ucieka przez ściany. Tu również ratunkiem jest termomodernizacja. Dzięki odpowiedniej izolacji ściany budynku mogą uzyskać współczynnik przenikania ciepła na poziomie U – 0,25 W/(m2·K), a nawet niższy. Od 15 do 30 proc. ciepła tracimy przez dach. W przypadku dachu termoizolacja zależy przede wszystkim od dwóch elementów, która odpowiednio dobrana zagwarantuje ograniczenie ucieczki ciepła tą drogą do akceptowalnego minimum. Pierwszym z nich, mającym największy wpływ na minimalizację strat ciepła, jest właściwy materiał izolacyjny. Ze względu na korzystne parametry techniczne oraz niewielki ciężar, najczęściej stosowana jest wełna mineralna. Koniecznie należy zwrócić uwagę na zabezpieczenie warstwy izolacyjnej przed działaniem wilgoci – zawilgocona wełna nie będzie spełniać swych funkcji. Z tego powodu stosuje się membrany, które nie tylko uniemożliwiają przedostawanie się wody opadowej pod pokrycie, ale też chronią izolację przed parą wodną pochodzącą z wnętrza pomieszczeń. Kolejnym czynnikiem jest wybór materiału pokryciowego, którego właściwości także będą przyczyniać się do ograniczenia strat ciepła. Korzystnymi parametrami pod tym względem charakteryzują się właśnie dachówki ceramiczne.
Uzasadnione ekonomicznie rozwiązania izolacyjne ścian i dachów zmniejszyć mogą nawet o 40 proc. całkowite straty ciepła w budynku. Oznacza to nie tylko mniejsze rachunki za ogrzewanie, ale również możliwość stosowania mniejszych, i tańszych, instalacji do ogrzania budynku. Co więcej, dopiero wtedy ekonomicznie uzasadnione może się stać wykorzystanie instalacji bazujących na odnawialnych źródłach energii. Bo energii tej potrzebujemy mało, więc i koszty instalacji, które mogą ją wytworzyć, są relatywnie najmniejsze.
Do czego zmierzamy w izolacji?
Jakiekolwiek rozwiązania techniczne planujemy dla naszego domu, zawsze nadrzędną zasadą powinno być ograniczenie strat ciepła do ekonomicznie uzasadnionego minimum. Cóż bowiem z tego, że sprytnie ciepło dostarczymy, jeżeli będziemy je później bezsensownie tracić przez słabe przegrody, stolarkę lub mostki termiczne. Dopiero po zapewnieniu, że ciepło nie ucieka niepotrzebnie i nadmiernie z naszego domu, rozważmy jak je dostarczyć i jakie rozwiązania instalacyjne są najkorzystniejsze. Dobra izolacja przekłada się na ekonomiczny system grzewczy, te najbardziej opłacalne, oparte są na współpracy z niskotemperaturowym ogrzewaniem podłogowym (np. z kotłami kondensacyjnymi lub pompami ciepła). Skłania ich do tego większa sprawność energetyczna tych źródeł ciepła, a co za tym idzie mniejsze zapotrzebowanie na paliwo i niższe koszty eksploatacyjne.
Jednak i te rozwiązania, muszą zostać odpowiednio dobrane i przeanalizowane pod kątem – co najbardziej się opłaca?
Termomodernizacja domu z dotacją NFOŚiGW
- Przeczytaj wpis: Premia termomodernizacyjna. Jak ją uzyskać?
Podsumowanie
- Optymalnie wykonana izolacja ścian zewnętrznych i dachu w typowym domu jednorodzinnym może dać efekt oszczędności na ogrzewaniu nawet do 30 proc. rocznie, czyli nawet o kilka tysięcy złotych w skali roku.
- Jakość szyb jest jedną z najważniejszych cech, na którą trzeba zwrócić uwagę przy kupowaniu okien. To od niej zależy termoizolacyjność całego okna. W produkowanych obecnie oknach stosuje się szyby zespolone, zbudowane z dwóch lub trzech tafli szkła o cechach uzależnionych od pożądanych parametrów okna.
- Przez system wentylacji grawitacyjnej ucieka z domu kolejne 25-35 proc. ciepła. Aby straty tą drogą były niższe, warto ocieplić kominy. Niestety ucieczka ciepła przez wentylację grawitacyjną jest najtrudniejsza do wyeliminowania, ponieważ wymaga wymiany systemu na wentylację mechaniczną, najlepiej z odzyskiem ciepła.
- W dobrze ocieplonym domu warto zastanowić się nad system ogrzewania z nowoczesnym źródłem niskotemperaturowym (np. z kotłami kondensacyjnymi lub pompami ciepła).
Zdjęcia: fotolia.pl
Istotnie najważniejsza jest wymiana okien, jednak dla osób, które wybudowały kilkanaście lub kilkadziesiąt lat temu duży dom (bo wtedy głównie takie się budowało) jest to spory koszt. Zresztą cała budowla takie koszty generuje. Na szczęście dzisiaj nie jest już tak ważna powierzchnia domu a praktyczność dlatego.
Być może jest to spory koszt, ale warto sobie to przeliczyć – mianowicie chodzi mi o przeliczenie jak szybko wymiana takich okien się zwróci. Wiadomo, że dogrzewanie domu, w przypadku nieszczelnych okien może znacząco zwiększyć koszty grzania. A tak w przypadku kiedy wymienimy okna, zamontujemy kilka odpowiednich wentylatorów, wspomagających przepływ powietrza w całym domu, możemy dużo zaoszczędzić.
To prawda, dużo energii cieplnej tracimy przez same okna – te nieszczelne odpowiedzialne są za powstawanie aż 25 proc. strat ciepła. Jeżeli nie planujemy wymiany okien, warto uszczelnić je samoprzylepnymi uszczelkami gumowymi bądź silikonowymi. Montaż stablierów we wszystkich ciągach wentylacyjnych zapewnia oszczędność cieplną około 20 proc. w stosunku do instalacji bez takich urządzeń, pozdrawiam 🙂
Faktycznie, wybudowanie domu w standardzie energooszczędnym niesie ze sobą znaczne oszczędności w późniejszej eksploatacji budynku. Jednak przyjęło się, iż wybudowanie takiego domu jest znacznie droższe niż budowa domu tradycyjnego w technologii murowanej. Wybór więc należy do nas samych.
moi rodzice budowali dom 30 lat temu i wówczas był on szczytem nowoczesności. Teraz jest molochem, którego trudno ogrzać, ze złą stolarka, montaż okien i drzwi pozostawia wiele do życzenia. Brak dobrego montażu powoduje nawet do 25 procent strat ciepła. W tym momencie ten dom jest drogi w utrzymaniu… Szkoda, że o dobrym montażu uczymy się dopiero teraz.
Czy coś można zrobić z mieszkaniem w bloku z „wielkiej płyty”, gdzie nie jest w planach ocieplenie ścian przez spółdzielnię? Wymieniłem wszystkie okna na nowe, ale albo zostały źle zamontowane, albo nie trzymają podanych parametrów (jeśli dobrze pamiętam, to U=1,1). Przy obecnych ujemnych temperaturach wszystkie okna są mokre, aż woda ścieka po parapetach. przy temperaturze na zewnątrz -12, temperatura na szybie jest +11/+13.
W niektórych miejscach ściany też tyle mają – w rogu pod sufitem jednego z pokoi oraz na gzymsie nad oknem, co powoduje skraplanie się tam wody i powstawanie czarnych plam (wg mnie grzyba, chociaż kominiarz robiący przegląd kanałów wentylacyjnych twierdził, że to nie grzyb). Mieszkanie jest na IV piętrze – ostatnim. Wentylacja też nie działa jak powinna – często z kratek wentylacyjnych nawiewa powietrze do mieszkania – nawet przy uchylonych oknach. Wg wspomnianego kominiarza, aby tak się nie działo, to wszyscy sąsiedzi w całym pionie powinni rozszczelnić (uchylić) u siebie okna – nie przekonuje mnie ta teoria. Podobno też prawnie zakazane jest zamontowanie w tego typu bloku wentylacji wymuszonej. Czy faktycznie?
Czy coś można zrobić w takim przypadku?
Proszę o informację, czy zbiorczy kanał wentylacyjny w budynku zakończony jest nasadą mechaniczną czy hybrydową?
Nie wiem, są kominy, które można zobaczyć z widoku ulicy na mapach googli: https://www.google.pl/maps/@51.1823993,22.0776596,3a,15y,225.74h,95.31t/am=t/data=!3m6!1e1!3m4!1slgdZ1umTUSWR8Wn6M-gKZg!2e0!7i13312!8i6656
Te obok anten są od łazienki i WC
Ciąg wsteczny w kratkach świadczy o wadzie konstrukcji kanałów wentylacyjnych, niemniej mogę snuć domysły np, krótki komin, niedrożny lub zbyt mały przekrój kanału, niewystarczająca długość komina, duże opory przepływu spowodowane nierówną powierzchnią wewnętrzną, niesprawna nasada kominowa. Wdł. Pana informacji problemy z wentylacją mieszkania nasiliły się po wymianie okien – aby usprawnić wentylację wyciągową w sezonie grzewczym, należy przedtem zadbać o wentylację nawiewną – w oknach powinny znaleźć się ciśnieniowe/manualne nawiewniki okienne (inaczej pasywny wlot powietrza), rozszczelnienie okna lub wyjęcie uszczelek może doprowadzić do niekontrolowanego przepływu powietrza. Przepisy zabraniają stosowania wentylatorów w zbiorczych kanałach wentylacyjnych. Niemniej może Pan zamontować w otworach wentylacyjnych klapy zwrotne – które zapobiegają przepływom zwrotnym. Na spółdzielni mieszkaniowej proszę wymusić wymianę/konserwacje nasad kominowych – które wytwarzają i stabilizują ciąg wentylacyjny. Pozdrawiam!
po wymianie drzwi i okien, dobrym, rzetelnie wykonanym montażu nowej stolarki okiennej, płacę 30 proc. mniej za ogrzewanie. A więc da się 🙂
czy warto ocieplac ściany z muszoeu o grubości 50cm ij aka jest strata ciepła w takim budynku.
A jak można ograniczyć zużycie energii cieplnej w domu, tak podczas codziennych czynności ? Jedyne co przychodzi mi do głowy to przykręcanie grzejników, gdy nie ma nikogo w domu przez dłuższy czas.
Witam chciałam zapytać o okna przeciwpożarowe. Słyszałam ze są to okna zimne. Niestety mam taka przegrodę przeciwpożarowa w pomieszczeniu 6 m chciałam zapytać czy przez takie okno beda duże straty ciepła i czy w pomieszczeniu nie powstanie grzyb jeśli okno to sie nie otwiera?
Witam, mamy pytanie dotycżące strat ciepła. Tu akurat głownie poświęca sie oknom ale widzę,że są one wypisane ogólnie, mi chodzi glównie o dach – wg tego ( z tym sie zresztą spotkałam do do 30 % są takie straty) mozna wiedzieć tak generalnie jakie jest źródło takich informacji? Bo raz piszą ,że od 15 do 30 raz ,że 25-30 , chcialabym przy ustalaniu izolacji móc sie powołać na konkrety a nie na informacje ze strona. Z góry dziękuję