Ogrzewanie ścienne – czy ściana może grzać?

Coraz większą popularnością cieszą się energooszczędne źródła ciepła, takie jak kotły kondensacyjne i pompy ciepła. Takie urządzenia dają największe korzyści, jeżeli współpracują z niskotemperaturowymi instalacjami grzewczymi – gdy temperatura wody grzewczej nie przekracza 55°C. Do takich instalacji najlepiej sprawdza się ogrzewanie powierzchniowe, wśród których wyróżniamy ogrzewanie ścienne i podłogowe. Poniższy wpis poświęciłem ogrzewaniu ściennemu – opisuję zalety tego sytemu grzewczego oraz podpowiadam na co zwrócić uwagę, przy projektowaniu ściany grzejnej.

Ogrzewanie ścienne – luksus czy wkraczający standard?

Jeszcze kilka lat temu ogrzewanie płaszczyznowe było synonimem luksusu – dziś taki system ogrzewania budynków jednorodzinnych jest powszechnie stosowanym standardem. Rosnące na przestrzeni lat ceny energii, zmuszają inwestorów do wyboru nowoczesnych i ekonomicznych instalacji grzewczych – do których zaliczamy niskotemperaturowe ogrzewanie płaszczyznowe. Tego typu systemem jest ogrzewanie ścienne, składające się z grzejnika płaszczyznowego – w którym cyrkuluje woda grzewcza o temperaturze 40-55°C. Taki zakres temperatur nadaje się do współpracy wyłącznie z niskotemperaturowymi urządzeniami grzewczymi, które występują coraz częściej w nowych, bardzo dobrze ocieplonych budynkach.

Jak działa ogrzewanie ścienne?

Podobnie jak w ogrzewaniu podłogowym, głównym elementem ogrzewania ściennego są rury wielowarstwowe, miedziane lub z tworzywa sztucznego – z tą różnicą, że prowadzone są po ścianie (poziomo, pionowo albo faliście). Wykonane rury pokrywa się warstwą wykończeniową: płytami prefabrykowanymi lub tynkiem o minimalnej grubości 10 mm. Niektóre firmy na potrzeby ogrzewania ściennego oferują gotowe płyty prefabrykowane z zamocowanymi wewnątrz rurkami. Kiedy uruchamia się ogrzewanie, elementy grzejne ogrzewają przykrywający je materiał – oddaje on ciepło do pomieszczenia przez promieniowanie, które rozchodzi się łagodnie, nie powodując unoszenia się kurzu i alergenów. W ten sposób powstaje jednolita powierzchnia grzejna o temperaturze 30-40°C, ma ona mniejszą bezwładność cieplną od podgłówki – szybko się nagrzewa i szybko stygnie po wyłączeniu ogrzewania. Rury zasilające, którymi woda grzejna dopływa ze źródła ciepła, oraz powrotne odprowadzające wodę wychłodzoną – układa się w podłodze.

Ogrzewanie ścienne – czym różni się od podłogowego?

Ogrzewanie ścienne ma takie same zalety takie jak podłogowe, różnicą jest inny rozkład temperatury w pomieszczeniu, który rozchodzi się równomiernie po całej długości ściany. Nie jest on tak korzystny jak w przypadku ogrzewania podłogowego, który jest najlepiej tolerowany przez organizm człowieka (najcieplej przy stopach, chłodniej przy głowie). W ogrzewaniu podłogowym temperatura podłogi z powodów użytkowych i higienicznych nie może przekraczać 29°C, natomiast w ogrzewaniu ściennym nie mamy kontaktu ze ścianą – dlatego jej temperatura może wynosić 35-45°C. Dzięki możliwej wyższej temperaturze powierzchni ściany grzewczej, ogrzewanie ścienne oddaje nawet do 160 W/m², to prawie dwukrotnie więcej niż ogrzewanie podłogowe (80-100 W/m²).

Rys. 1. Elementy ogrzewania ściennego

W nawiązaniu do powyższego rysunku, w skład ogrzewania ściennego wchodzą:

1. Rury grzewcze
2. Izolacja termiczna
3. Mocowanie rur
4. Rozdzielacz
5. Szafka instalacyjna
6. Automatyka

Ważne – izolacja ścian zewnętrznych

Ogrzewanie ścienne wykonuje się na ścianach zewnętrznych jak i wewnętrznych, sąsiadującymi między pomieszczeniami. W przypadku tych pierwszych pamiętajmy, że taka ściana jest narażona na straty ciepła – dlatego jej izolacja musi sprostać obowiązującym przepisom. Jeżeli chcemy wykonać takie ogrzewanie w istniejącym budynku, sprawdźmy czy konieczne będzie wykonanie dodatkowej izolacji na ścianach zewnętrznych. W przeciwnym razie część energii cieplnej będziemy tracić przez zimne, niedocieplone ściany na zewnątrz. Pamiętajmy, że w każdym pomieszczeniu wystarczy jedna ściana grzejna, jednak w dużych pomieszczeniach gdzie odległości miedzy przeciwległymi ścianami przekraczają 5 m – ogrzewanie tylko jednej ze ścian może nie wystarczyć do uzyskania komfortu cieplnego w naprawdę zimne dni.

Rys. 2. Ułożenie rur wodnego ogrzewania ściennego

Porady projektowe

Na potrzeby ogrzewania płaszczyznowego, a zwłaszcza dla ściennego warto zlecić wykonanie projektu. Jego wykonanie wymaga precyzyjnego zaplanowania powierzchni grzejnej i obliczenia jego mocy cieplnej. Po zabudowaniu instalacji pod tynkiem, jakkolwiek późniejsze zmiany są trudne do wykonania – wymagają zrujnowania tego, co zostało przedtem zrobione. Oprócz tego warto pamiętać, że:

• Przed ułożeniem instalacji ogrzewania ściennego musimy zadbać o to, aby w ich obrębie zostały wykonane wszystkie prace instalacyjne i elektryczne. Powierzchnia ścian pod ogrzewanie musi być czysta i wyrównana.
• Do ogrzewania ściennego wykorzystuje się rury grzewcze o średnicy 8, 12 lub 14 mm, najczęściej z tworzywa sztucznego – polietylenu, polibutylenu lub wielowarstwowe (PEX/AL/PEX).
• Rury grzewcze mocuje się na ścianie za pomocą specjalnych listew montażowych. Rury układa się meandrowo z rozstawem 5, 10, 15, 20 i 25 cm.
• Ułożone rury pokrywa się tynkiem, jej pierwsza warstwa powinna przykryć powierzchnię rur grzewczych, druga – tworzy płytę grzejną, oraz stanowi właściwy podkład pod docelowe wykończenie ściany. Między nimi zaleca się ułożenie siaki z włókien szklanych. Łączna grubość tynku nie powinna przekraczać 25 mm.
• Zamiast tradycyjnego tynkowania można zastosować płyty gipsowo-kartonowe przymocowane do rusztu, montaż będzie tańszy i przebiegnie szybciej. W systemie KAN-therm Wall znajdziemy prefabrykowane płyty z zatopioną rurą grzewczą o średnicy 8×1 mm, którą możemy ułożyć bezpośrednio na konstrukcję ściany. Po zamocowaniu płyt i wykonaniu podłączeń hydraulicznych możliwe jest finalne wykończenie płyt za pomocą wykładzin ściennych, farb, tapet płyt ceramicznych itp. Takie rozwiązanie pozwoli zminimalizowano ryzyko powstawania przecieków na instalacji oraz gwarantuje możliwość wykonania dowolnej konfiguracji płyt grzewczych

Projekt i wykonanie wodnego ogrzewania podłogowego

• Przeczytaj wpis: Ogrzewanie podłogowe. Porady projektowe i wykonawcze

Podsumowanie

• Ogrzewanie ścienne, podobnie jak wodne ogrzewanie podłogowe jest energooszczędne, a przede wszystkim zdrowe i komfortowe dla użytkowników
• Najlepszym i najbardziej ekonomicznym źródłem ciepła, w takim systemie grzewczym są niskotemperaturowe urządzenia grzewcze, czyli kotły kondensacyjne, pompy ciepła oraz  instalacja solarna o dużej powierzchni.
• Ogrzewanie ścienne możemy zastosować w miejscach, w których montaż grzejników jest niewskazany lub bardzo utrudniony. Takie ogrzewanie bardzo dobrze sprawdza się w pomieszczeniach o dużej wilgotności powietrza.
• Pamiętajmy, że powierzchni ścian z wbudowaną instalacją grzejną nie należy zastawiać meblami, obrazami ani ciężkimi zasłonami, które mogłyby zmniejszyć efektywność cieplną systemu ogrzewania.

Artykuł powstał przy współpracy z firmą KAN-therm, producentem systemów wodnego ogrzewania powierzchniowego

Zdjęcie: fotolia.pl

Rysunki: isodomus.com, pl.kan-therm.com